Dolar 32,3346
Euro 35,2006
Altın 2.247,92
BİST 8.718,11
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
Aksaray 15°C
Az Bulutlu
Aksaray
15°C
Az Bulutlu
Çar 6°C
Per 8°C
Cum 9°C
Cts 11°C

17. Yüzyıl’da Aksaray’daki Bazı Tarihi Eserler

Tarihçi - Araştırmacı
23 Kasım 2016 15:01

IV.Murad döneminde Aksaray Mahkemesi’nde tutulan kayıtları içeren şer’iyye sicilinde şehirde bulunan bazı tarihî eserler hakkında bilgiler (bilgi kırıntıları desek daha uygun olur galiba) mevcuttur.

Günümüze ismi ulaşan ama cismi ulaşamayan eserlerden olan Ali Bey Hamamı’nın, iki yıllığına Hamamcı İbrahim’e kiraya verildiği hakkındaki kayıttan başka ve önemli bir ipucunu da değerlendirebiliriz. Bu da “Kiçi Kapı kurbunda” tarifidir. Ki, yani bu “küçük kapı yakınındadır” tarifine en yakın Külhanî Ali Baba Türbesi civarıdır. Yine bildiğimiz kadarıyla bu türbenin hemen arka tarafında bir hamam vardır ve bu hamamın da külhancısı türbede yatan Ali Baba diye bilinen şahıstır [1].

Yine bugün Debbağlar ismi köprüyle bilinir. Yakın tarihe kadar (1930 ortaları) Debbağlar Cami vardı. Neden yık(tır)ıldı bilemiyoruz lakin bu mabed hakkında şer’iyye sicilinde “Vefat etmiş olan Humar Hatun’un, üvey babası Hacı Hızır Çavuş’u vasi tayin ederek geride kalan eşyalarının satılarak elde edilecek parayla cenaze masrafının karşılanmasını ve artan paranın da Debbağlar Köprüsü Camii’ne hayır olarak bağışlanmasını vasiyet ettiği” hakkındaki kayıt caminin en azından 17. Yüzyıl başlarında var olduğunu göstermektedir. Zaten bu mahalle de Debbağlar’ın suyun yanında olmasından dolayı tercihidir[2].

Aksaray Kalesi de kayıplardandır. İstanbul, Diyarbakır, Kayseri gibi şehirlerin kalesini gördükçe Aksaray’ın kalesi nerelerde suali daha bir acı veriyor insana!.. Sobacılar çarşısı diye bilinen sokak Zinciriye Medresesi’nden Aksaray Lisesi’ne doğru giden yoldur ve bu yolun orta kısımlarında tepeye doğu kaleden kalan birkaç metre perişan duvardır. Şer’iyye sicilindeki 1628 tarihli bir kayıttan anlıyoruz ki, kale yaralanmaya o zaman başlamış. Kalenin taşları bazı evlerin inşaatında ya da bahçe duvarında kullanılmıştır. Mahkemenin gönderdiği bilirkişi heyetiyle yerinde yapılan inceleme sonucu Mehmed bin İbrahim’in Derzi Hasan Mahallesi’ndeki evinin yapımında Aksaray Kalesi surlarına ait taşları kullanmadığı ortaya çıkmıştır[3]. Kaleye ait taşları kullananların tespit edilmesi durumunda nasıl bir cezayla muhatap olduklarını da bilmek isterdik ama maalesef bu şimdilik bu bilgiden uzağız.

Padişah IV. Murad’a ait 1631 tarihli ferman suretinden Aksaray Seyfiye Medresesi’ne  Müderris Ahi’nin atanmasıyla bugün sadece bir parçası günümüze gelebilen eğitim yuvasının o dönemde faal olduğunu anlıyoruz[4]. Aynı medresenin üç yıl önceki müderrisi ise Anadolu Kazaskeri Abdullah’tan gelen yazının suretinden anladığımız kadarıyla Ahmet Efendi’dir[5].

 

[1] 26 Mart-4 Nisan 1629 tarihli 167. Hüküm
[2] 5-14 Nisan 1629 tarihli176. Hüküm
[3] 25 Mayıs-3 Haziran 1628 40. Hüküm
[4] 3-12 Mayıs 1631 tarihli 237. Hüküm
[5] 18 Mart 1628 tarihli 334. Hüküm
YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.