55’inci toplantıda Kanunname-i İhtisab-ı Bursa anlatıldı

Avukat Berkant Göçer, Sosyal Devlet anlayışının 16’ncı Yüzyıl Osmanlı Kanunnamesinde yer aldığını, bu durumun Türk Anayasa Hukuku tarihini 16’ncı yüzyıla kadar götürdüğünü söyledi.

Aksaray Üniversitesi (ASÜ) İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İİBF) tarafından 55’incisi düzenlenen Felsefe Toplantılarında “16’ncı Yüzyıl Başlarında Bir Sosyal Devlet Uygulaması Örneği; Kanunname-i İhtisab-ı Bursa” başlıklı bir sunum yapan Avukat Göçer, son derece önemli ayrıntılara dikkat çekti.

“Sosyal Devlet” kavramının çağdaş, anayasal, 19’uncu yüzyılda ortaya çıkan ve halen demokratik anayasalarda geçerli olan bir kavram olduğunu dile getiren Berkant Göçer, bu kavramın 16’ıncı yüzyıl Osmanlı Kanunnamesinde de olduğu kanaatini paylaştı. Tespitin, Türk Anaysa Hukuku tarihini 16’ncı yüzyıla kadar götürebileceğinden söz eden Göçer, “Kitaplarda, Türk Anayasa Hukukunun Sened-i İttifak’tan başladığına dair bilgiler yer alıyor. Alemdar Mustafa Paşa -İkinci Mahmut’un Sadrazamı- Ayanlarla yaptığı anlaşmada, devlet otoritesinin bir kısmını onlara devrediyor. Bu, anayasal bir gelişme olarak kabul ediliyor. Ama anayasa doktrini içerisinde sadece devlet otoritesinin paylaşılması ve kuvvetler ayrılığı değil, aynı zamanda sosyal devlet gibi insancıl bir ilke de yer alıyor. Burada karşımıza “Kanunname-i İhtisab-ı Bursa” çıkıyor” dedi.

Bu kanunnamenin dünyanın en mükemmel ve en geniş belediye kanunlarından birisi olduğunu, bununla beraber dünyanın ilk tüketici haklarını koruyan kanunu olarak da değerlendirildiğini kaydeden Göçer, “Dünyada benzeri çok fazla uygulama yok. Sadece İngiltere Kralı 3’ncü Edwart’ın, 14’üncü yüzyılda yaşanan veba salgını sırasında, buğdayın üst sınırını belirlediğine dair dar kapsamlı bir örnek var. Ama bu, kısa süreli bir mevzuat gibi olmuştur ve çağlara aktarılamamıştır. Kanunname-i İhtisab-ı Bursa ise uzun süreli bir uygulama ve hazırlanış bakımından da ileri, gelişmiş bir demokrasi örneği olarak kabul edilebilir” şeklinde konuştu.

Göçer, kanunname hazırlanırken halkın istekleri ile bölgesel otoritelerin karşı karşıya getirildiğini ve bir takım sınırların bu şekilde belirlendiğini söyleyerek, “Bu seviyede bir sosyal adalet ve sosyal barış sağlama çabasına, çağdaş hukuk rejimlerinde dahi rastlamak mümkün değildir” dedi.

Yaptığı konuşmasının ardından Avukat Berkant Göçer, kendisini dinleyen akademisyenlerin ve öğrencilerin sorularını yanıtladı..