Aksaray Nüfus Defterleri Yayımlandı
Son yılların en çok ses getiren yayınları arasında nüfus defterleri bulunmaktadır. Yayımlanan defterlerden ilki -yanılmıyorsam- Sezgin Demircioğlu ve Süleyman Bilgin tarafından yayımlanan “Of Nüfus Defteri”dir.
Öncelikle defterler hakkında şunu belirtmek gerekir ki, Osmanlı Devleti’nin (II. Mahmud Dönemi) 1831’den 1847’e kadar devam eden süreçte askerlik yapabilecekleri kayıt altına aldığı belgelerdir. Ve bu defterlerde bir yaşından yüz yaşına kadar, hangi işi ifa ederse etsin, imtiyaz tanınmadan tüm erkekler sayılmıştır.
Bardakçı’nın bir yazısında da belirttiği gibi yüzlerce defterden oluşan nüfus kayıtlarında İstanbul, Bolu, Trabzon, Hüdavendigâr, Ankara, Sivas, Harput, Erzurum, Çıldır, Kars, Van, Aydın, Konya, Adana, Maraş, Halep, Diyarbakır ve Kıbrıs vilâyetleri yazılıdır. En fazla defter 577 adet ile İstanbul’a, en azı da sadece altı defterle Diyarbakır’a aittir.
Bu defterlerin içeriği pek çok konuda bilgi vermesi bakımından çok zengin ve renkli bir kaynaktır. Şehrimize ait nüfus defterlerinin çevrilmeye başladığını öğrendiğimden itibaren heyecanla bekledim. Ve nihayet 2017 başlarında Aksaray’ın Nüfus Defterleri okuyucu ile buluştu.
Doç. Dr. Necmettin Aygün tarafından 3 Cilt olarak yayımlanan eser Aksaray Üniversitesi Somuncu Baba Araştırma Merkezi yayınlarından çıktı. Cildi, kuşe kâğıdı, renkli sayfalarıyla göze hitap eden bu çalışmanın elbette değeri muhteviyatındadır. Eserin müellifiyle beş-altı yıllık bir tanışıklığımız var. Kendisinin iyi bir tarihçi olduğu konusunda kadirşinas şahsiyetler ittifak ederler. Ki, özellikle Osmanlı’nın iktisâdi ve içtimaî alanlarında yetkin bir hoca olduğunu belirtmek elzemdir. Kendisini cân-ı gönülden tebrik etmek bir Aksaraylı olarak, bir tarihsever olarak elzem.
Rektör Bey’in takdim yazısının sonlarındaki bilimsel metotlarla yapılmayan çalışmaların dinleyenleri hoşnut edeceği, kulağa seslenmenin de medeniyetin inkişafına tesirinin olmayacağını belirtmesi gayet isabetli olmuş. Ki, mezkûr eser sadece çeviriden oluşan bir eser değildir. Bilgilerin nasıl kullanılacağı o kadar net ve güzel ifade edilmiş ki takdire şayandır. 3 cilt olan kitabın ilk cildindeki geniş değerlendirme başlı başına bir eserdir. Yakın dönem tarih araştırmacılarının başucu kaynaklarından birisi olacak bu çalışmayı şehrimize, tarihimize kazandıran Doç. Dr. Necmettin Aygün’ü bir kez daha tebrik ve takdir ediyorum..
Kaç yıllık üniversitenin tarih bölümü hocalarının şimdiye kadar yayınladığı tek kitap.