Astroloji ve Burçlar Gerçek mi?

Sanırım herkes hayatında bir defa de olsa ‘Burcun ne?‘ sorusuyla karşılaşmış, en ‘Ben burçlara inanmam.’ diyenimiz bile göz ucuyla da olsa ‘2021’de burçları neler bekliyor?’ tipinden haberlere bakmıştır. Pekala bize kıskanç olup olmadığımızdan gelecek ay hangi hususlarda badire çekeceğimize kadar geniş bir alanda bilgi verdiğine inanılan astroloji ve burçlar gerçek mi?

Bu sorunun yanıtını verebilmek için tarihte oldukça geriye gitmemiz gerekecek. Çünkü bildiğimiz üzere, insanların gökyüzünde gördükleri yıldızlarla, gezegenlerle ve onların hareketleriyle olan bağları binlerce yıldır devam ediyor.

Biz de seyahatimize en temel soruyla başlayalım; astroloji nedir?

Astrolojinin en kısa ve net tarifi, TDK’da tabir edilen haliyle; ‘yıldız falcılığı‘dır. Daha geniş bir tarif yapmak gerekirse de astroloji; gök cisimlerinin hareketlerinin, pozisyonlarının ve bunların insan hayatı üzerindeki tesirlerinin incelenerek yorumlanmasıdır. Bu incelemeleri yaparak yorumlayan şahıslar ise astrologlardır.

Astroloji, insanlık tarihinde uzunca bir vakit boyunca günümüzde artık bir bilim kolu haline gelen astronomi ile ortak bir çalışma alanında ilerledi. Yıldızları ve gök cisimlerini bilimsel manada incelemek ve bunlar üzerine kehanetlerde bulunmak, binlerce yıl boyunca sadece ‘astroloji‘ olarak anıldı. Pekala günümüzde bu ayrımın var olmasının sebebi ne? Astroloji ve astronominin farkı ne, bu farktan ne vakitten beri haberdarız?

Bilim ve sözdebilimin iç içe seyahati: Astroloji ve astronomi

Üstte astrolojiyi tanımlarken, gök cisimlerinin hareketlerini incelediğinden bahsetmiştik. Artık bir de astronominin en kolay tarifine bakalım; yıldızların, gezegenlerin, galaksilerin ve tüm gökcisimlerinin incelendiği bilim kolu. İki tarifin hayli ortak noktası olduğunu fark etmişsinizdir. İşte bu ortak hissede, yüzlerce yıl boyunca astroloji ve astronominin bir ortada ilerlemesine sebep oldu.

Binlerce yıl boyunca astrologlar gökyüzüne bakıp türlü manalar çıkardılar. Bazıları gökyüzünü yıldızların pozisyonunu temele alarak birer pusula olarak kullanırken, bazıları de gökcisimlerinin hareketlerine daha mistik manalar yükleyerek kehanetlerde bulunmayı seçti. Bu sebeple de tıpkı gökyüzüne bakan, temelde birebir şeyleri inceleyen iki farklı alan ortaya çıktı.

Lakin artık günümüzde, gökcisimlerini bilimsel dataları baz alarak inceleyen astronominin kendine farklı bir isim bulmasıyla birlikte, astrolojinin hiçbir bilimsel desteği kalmadı. Hasebiyle astroloji için bir bilim kolu tabirinin kullanıldığı yerler olsa da, bunun gerçek olmadığını ve astrolojinin bir bilim kolu olmaktan çok uzak olduğunu biliyoruz.

Gökbilimciliğinin en değerli isimlerinden biri olan Johannes Kepler’in bile bir astrolog olarak anıldığı periyottan, astronominin başka bir bilim kolu olmasına geçiş ise Isaac Newton’un gezegenlerin hareketlerini matematikselleştirerek gökyüzüne farklı bir bakış sunmasıyla başlıyor. 17. yüzyılın sonlarında başlayan Aydınlanma Çağı’yla birlikte astronomi başka pek çok bilim kısmıyla birlikte çalışan bir bilim kısmı olurken, astrolojinin de bilimsel bir yanının olmadığı anlaşılıyor.

Ancak yüzlerce yıldır bir bilim kolu olmadığını bilmemize karşın beşerler astrolojiye ve doğal ki burçlara inanmaya devam ediyor. Pekala neden? Hem bizim ‘burç‘ dediğimiz şey tam olarak ne ola ki? Birlikte bakalım.

Zodyak ve 12 burç:

Burçların ne olduğunu ve sembolleri ile isimlerinin nereden geldiğini anlamak için bakmamız gereken kavram zodyak. Zodyakın ne olduğunu anlamak için, gezegenimizin güneş etrafında bir yıl boyunca dönüşünü ve bu dönüş esnasında oluşan dairenin içerisinde kalan alanı hayal etmeniz kâfi. Bu hayali daire, zodyakı temsil ediyor ve astrologlar, bu alanı 12 eşit kesime bölerek bu modüllerin her birine burç ismini veriyor. Burçların isimleri ise denk geldikleri takımyıldızlarına nazaran veriliyor.

Şimdilerde bilinen haline ve popülaritesine 2. yüzyılda İskenderiyeli astronom ve matematikçi Batlamyus’un Tetrabiblos isimli kitabı ile kavuştuğu düşünülse de, 12 burç Antik Yunanlılardan Babillilere kadar pek çok toplumda varlığını göstermiş ve beşerler binlerce yıl boyunca burçları birer kehanet aracı olarak kullanmışlar.

O halde en kıymetli soruyu soralım: Gökcisimleri nitekim bizleri etkiliyor mu; burçlar gerçek mi?

Maalesef bilimsel olarak gökcisimlerinin beşerler üzerinde tesiri olduğuna dair hiçbir data bulunmuyor. Tersine elektromanyetizma, kütle çekim kuvveti ve zayıf nükleer kuvvet üzere muhtemel pek çok bilimsel fizikî kuvvetin, insan üzerinde tesir bırakmasının mümkün olmadığı bilimsel araştırmalarca desteklenmekte.

Tıpkı vakitte astrolojinin kendi içinde bile pek çok farklı anlayışla yorumlanması, zodyak üzere astrolojinin temelini oluşturan kavramın bile farklı kollarında başlangıç noktaları olarak farklı şeyleri seçmesi, astrolojinin tutarsız ve gerçeklikten uzak olduğunu deliller nitelikte.

Burçların insan üzerindeki tesirini açıklayacak bir bilim kısmı mevcut: Psikoloji.

Burçlara inanmak, inanmayı istemek, aslında büsbütün insan psikolojisi ile ilgili. Burç yorumlarına bakıp ‘Çok yakında büyük bir felaket yaşayacaksınız.’ tabirini görsek, muhtemelen ‘Aman burç da ne saçma şey.’ der, ardımızı döner gideriz. Lakin bir burç yorumu bizim için ‘Çok çabalıyorsun ve emeklerin boşa gitmeyecek, uğraştığın şey her ne ise çok yakında senin olacak.’ dese, buna içten içe inanmak isteriz.

Zira beşerler olarak gerçek olmasını istediğimiz şeyleri duymak ve onaylandığını hissetmek isteriz. Esasen aslında astrologlar da temelde epeyce genel tabirleri şahsî algılanabilecek cümlelerle aktararak bunlardan kendimize hisse çıkarmamızı sağlarlar.

Sonuç olarak, burçlar rastgele bir formda bilimsel bilgilere dayanmadığı üzere, gökcisimlerinin insanların günlük hayatları ve karakterleri üzerinde rastgele bir tesir yaratmayacağı da bilimsel datalarla desteklenmektedir. Bir cins cümbüş ya da ‘iç rahatlatma, bilme isteğini karşılama aracı’ olarak burçlara ‘inanmak’ sizin elinizde fakat bizim tavsiyemiz, hayatınızı şekillendirecek kararlara taraf vermesi için burçları seçmemeniz, yıldızlardan size yol göstermesi için medet ummamanız olacaktır.