Dolar 32,3379
Euro 35,1346
Altın 2.240,65
BİST 8.716,36
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
Aksaray 15°C
Az Bulutlu
Aksaray
15°C
Az Bulutlu
Çar 6°C
Per 8°C
Cum 8°C
Cts 12°C

Selman-ı Pak Muharebesi

Tarihçi - Araştırmacı
25 Şubat 2016 18:28

selman-i-pak-1Daha önceki yazılarımızda Kut’ül Amare gibi bilinmeyen bir zaferden bahsetmiştim. Lakin sadece Kut’ül Amare Zaferi değil ordumuzun başarısı. Yine aynı günlerde başka çatışmalar olmuş ve çoğunu da şanlı Türk Ordusu kazanmıştır. Bunlardan birisi de Selman-ı Pak Zaferi’dir. Konuyla alakalı pek çok kitapta bilgi bulunabilir ama ben bugün sizlere Harp Mecmuası’ndan bir fotoğrafla 2015’te Sütçü İmam Üniversitesi’nde hazırlanmış Y. Lisans tezinden Selman-ı Pak kısmını özetlemek istiyorum. Kadir Ekim’in hazırladığı tezin adı “Birinci Dünya Savaşı’nda Irak CephesiKut’ül-Amare Muharebesi (29 Nisan 1916 – 16 şubat 1917)” ve danışmanı da Prof. Dr. İlyas Gökhan’dır.

Kut’ül Amare’de önce kaybeden Türkler olmuştu. Bunun için de Türk kuvvetleri planlı bir çekilişle Selman-ı Pak mevzilerine yerleşmiştir. 30 Eylül’de Al’el Garbi’nin yaklaşık 14,5 km kuzeyinde bir çatışma meydana gelmiştir. Savaş sonrasında 13. Kolordu Kum. Vekili Yusuf Ziya, bölgenin kuvvet durumu hakkında bilgi vermiştir. Buna göre ağır batarya 14 Eylül 1915 akşamı ve 3. alayın 3. taburu 15/16 Eylül 1915 gecesi Bağdat’a gelmiş ve 16 Eylül sabahı vapurla sevk olunmuşlardır. Bu kuvvetler ile daha sonra gelecek kuvvetlerin Irak kumandanlığının emriyle Selman-ı Pak’a ihraç olunacakları belirtilmiştir. Selman-ı Pak savaşının meydana geldiği zaman Albay rütbesine sahip olan Halil Bey, İngilizleri durdurmak için hazırlık yapan Albay Nurettin Bey’in emrine girdi. İki kumandan yapılacak mücadele için savunma düzenini oluşturmak için çalışmaya başladı.

Kut’ül Amare’yi ele geçiren General Townshend, 15 bin kişilik kuvvetiyle Kasım ayı ortasında Bağdat istikametinde ileri yürüyüşe başlamıştır. Kasım’da Selman-ı Pak’ta Nurettin Paşa komutasındaki kuvvetlerle tekrar bir savaşa tutuşmuştur. Savaş çok kanlı olmuş, iki taraf da ağır kayıplar vermişlerdir. Neticede İngilizler yenilerek geri çekilmeye mecbur olmuşlardır. Bu durumda İngilizler 3 Aralık’ta Kutü’l-Amare’ye sığındı. Albay Nurettin komutasındaki Türk ordusu ise 7 Aralık’ta İngiliz kuvvetlerini Kutü’l- Amare’de tamamen kuşatmıştır. Kuşatma yaklaşık 5 ay sürmüştür.

İngilizlerin Selman-ı pak’ta kara nakliye aracı olarak 1000 katır, 620 deve, 660 araba, 240 merkep mevcut idi. Townshend Selman-ı Pak muharebesinde ağır kayıplara uğradı.

***

Selman-ı pak muharebelerinde Türk birlikleri İngilizlerin Tayyare gözlemcilerini kolaylıkla kandırabiliyordu. Türkler, Tayyareler tarafında gözlemlendiğini anladıkları zaman gerçek yürüyüş yönlerinin tam ters istikametine hareket ediyor ve Tayyareler bilgi vermek üzere gittiklerinde hemen gerçek istikametinde yürümeye başlıyorlardı. Bu Türklerin hileli hareketi tayyare gözlemcilerini yanıltıyordu. General Townshend, yazdığı hatıratında Selman-ı pak taarruzu bizim için kesin bir zafer sağlayamadı. Buna sebeb Türklerin sol kanadı kuşatılarak 18.000 kişilik ordu kuşatıldığı esnada Kafkasya’dan yeni gelen Halil Paşa Kolordusunun savaş sahnesinde görünmesi oldu.

General Townshend’in 22-23 Kasım tarihlerinde Selman-ı pak’ta aldığı yenilgi 7 Aralık 1915’te Kut’ül Amare’de kuşatılması üzerine İngilizler, İran’da harekâtın genişletilmesi ve hızlandırılması için Rusları zorlamaya başladılar. Rus komutan Grandük Nikola bunun üzerine harekâtı Hemedan’dan Karadeniz’e kadar uzatarak cephenin genişliğini 1000 kilometreye çıkardı.

selman-i-pak-11

YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.