Psikolojik sağlamlıkta hacıyatmaz modeli

Ruhsal sağlamlığı yüksek şahıslar hacıyatmaza benziyor

Keyifli çocukluk devri geçirenlerin ruhsal sağlamlığı yüksek

Ruhsal sağlamlığı “toparlama gücü” olarak tanımlayan Doç. Dr. Tayfun Doğan, “Psikolojik sağlamlığın ölçütü hastalık, travmalar üzere olaylar sonrası ne kadar vakitte toparlandığınızdır. Ruhsal sağlamlık seviyesi yüksek insanları ‘hacıyatmaza’ benzetiyorum, düşer tahminen lakin çabucak toparlar” dedi.

Şahısta optimistlik, öz hürmet, affedicilik, şükran duyma, farkındalık varsa kişinin ruhsal sağlamlığının yüksek olduğunu kaydeden Doç. Dr. Tayfun Doğan, “Bu bahiste yaptığımız bir araştırmaya nazaran çocukluğunu keyifli geçiren insanların ruhsal sağlamlığının daha güçlü olduğu anlaşıldı” dedi.

Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tayfun Doğan, Pendik Rehberlik ve Araştırma Merkezi’nin düzenlediği ‘Pozitif Psikoloji ve Ruhsal Sağlamlık’ bahisli seminere katıldı. 

“Psikolojik sağlamlığın ölçütü hastalık, travmalar üzere olaylar sonrası ne kadar vakitte toparlandığınızdır” diyen Doç. Dr. Tayfun Doğan, ruhsal sağlamlık seviyesi yüksek insanları ‘hacıyatmaza’ benzetti. Online gerçekleştirilen seminerin moderatörlüğünü Canan Ekmekçioğlu üstlenirken, müspet psikoloji ve ruhsal sağlamlığı tanımlayarak giriş yapan Doğan, olumlu psikolojinin yeni bir yaklaşım olduğunu açıkladı. Doğan, “Pozitif psikoloji 1998 yılında Martin Seligman’ın teşebbüsleriyle başlayan bir akım. Olumlu psikoloji insanların daha çok olumlu özellikleri ve güçlü istikametlerine odaklanan bir yaklaşım” dedi. 

Olumlu psikoloji muhtaçlıktan doğdu

Klasik psikolojinin hayatı manalı kılmak için ne yapılacağına dair bilgi sunmadığını aktaran Doç. Dr. Tayfun Doğan, olumlu psikoloji yaklaşımının bir muhtaçlıktan doğduğunu belirterek şunları söyledi:

“Ülkemizde olumlu psikolojiye ilgi epey yüksek bir seviyede. Artık beşerler hastalık dinlemek istemiyor. Beşerler hoş şeyler duymak istiyor, hayatımı nasıl daha yeterli bir noktaya taşıyabilirim diye düşünüyor. Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran hastalık, yalnızca bedensel değil tıpkı vakitte ruhsal ve toplumsal istikametten tam bir güzellik hali olarak tanımlıyor. Ruh sıhhati ise bireyin kendi yeteneklerinin farkında olması, gerilimin üstesinden gelebilmesi, iş ömründe üretken ve kendi yetenekleri konusunda yararlı olmak halinde tanımlanıyor. Freud’a nazaran seven ve çalışan insan ruh sıhhati yerinde olan insandır.” 

Ruhsal sağlamlığı yüksek bireyler zorlukları daha kolay atlatıyor

Ruhsal sağlamlığı “toparlama gücü” olarak tanımlayan Doç. Dr. Tayfun Doğan, “Psikolojik sağlamlığın ölçütü hastalık, travmalar üzere olaylar sonrası ne kadar vakitte toparlandığınızdır. Ruhsal sağlamlık seviyesi yüksek insanları ‘hacıyatmaza’ benzetiyorum, düşer tahminen fakat çabucak toparlar. Herkes hayatın acılarından nasibini alıyor, kimileri kolaylıkla toparlarken kimileri yıkılıp kalabiliyor. Bireyde optimistlik, öz hürmet, affedicilik, şükran duyma, farkındalık varsa kişinin ruhsal sağlamlığı yüksek oluyor. Bu bahiste yaptığımız bir araştırmaya nazaran çocukluğunu memnun geçiren insanların ruhsal sağlamlığının daha güçlü olduğu anlaşıldı” dedi.

İyimserler daha uzun yaşıyor

Ruhsal sağlamlığı artırmada mutluluğun kıymetine değinen Doç. Dr. Tayfun Doğan, “İyimserlik birçok kişinin düşündüğü üzere Polyannacılık değildir. Gerçekçi olmayan optimistlik ise sakıncalı bir durumdur. Kişi hastalandığında optimist bakış açısıyla önemsemez ve geçer fikriyle sıhhatini ihmal edebilir. Araştırmalara nazaran iyimserler daha uzun mühlet yaşar. Ruhsal sağlamlığı artırmanın bir başka yolu şahıslar ortası münasebet kurmaktır. Memnunluk ilişkiseldir, beşerler birbiri için memnunluk ve mutsuzluk kaynağı olabilir. Toplumsal takviye ruhsal sağlamlık açısından epeyce kıymetlidir. Kişi kendini değerli hisseder ve olumsuz şartlarla daha kolay baş eder” tabirlerini kullandı. 

Yeterliler her vakit kazanır

Yeterlilik yapmanın yalnızca karşı tarafa değil şahsa de yararlı olduğunu aktaran Doç. Dr. Tayfun Doğan, “Besleyici bağlantı biçimine sahip şahıslar açık, samimi, saygılı ve sevecendir. Zehirleyici bağ stiline sahip şahıslar ise kibirli, küçümseyici, eleştirici ve aşağılayıcıdır. Yaptığımız bir araştırmaya nazaran zehirleyici bağ şeklindeki bireylerin ruhsal sağlamlığı düşük çıktı. Yani yeterliler her vakit kazanıyor. Mevcut durumumuzdan keyifli olmayı öğrenmeliyiz. Hayat sana limon verirse limonata yap, neden iskender yapamıyorum diye üzülme” biçiminde konuştu.

Hibya Haber Ajansı