Yanlış Bilgiler/Fotoğraflar

Daha önce de yazdım. İyi niyetle ama farkında olmadan yapılan bilgi kirliliğine dikkat çekmiştim. Hatta kitap yazanların okurlarına yanlış bilgiler verdiklerini, 1907 tarihli diye kitabına rastgele fotoğraflar koyan bazı yazarların(!) sıradan bir vatandaş gibi masum ol(a)mayacağını, bunun bir sorumluluk ve de vebal olduğunu defalarca yazdım. Hani bir fıkra vardır ya “hangisini düzelteyim? Evvela o Musa değil; İbrahim Peygamberdi…” misali gibi hangisinden başlayayım bilemiyorum. Bugün sizlerle paylaştığım fotoğraf ve yapılan yorumlar da gösteriyor ki, insanlar hiç düşünmeden, merak etmeden, şüphelenmeden, tedkik etmeden, kıyas yapmadan inanıyor ve hatta paylaşıyor. Bu basit bir mesele gibi hatta bazılarına göre zararsız bile sayılabilir. Bazıları çıkıp “ne var canım bunda? Adamlar ne güzel memleketlerinin reklamını yapıyor!” diyebilir. Ama bu iş o kadar basit değil. Paylaşanı, yorum yapanı vs ifşa edip, alaya alınmalarını istemediğim için tedbir alıp yazımın konusunu teşkil eden fotoğrafı liseli hatta üniversiteli birisi bir ödevinde kullanabilir. Kabul edilen bu ödevler yıllar sonra belki de çok yakın bir tarihte birileri için kaynak/belge fotoğraf gibi görülebilir. Belki de bulunmaz nimet(!) gibi bu fotoğrafı servis edenler de olabilir. Ki, buna benzer nice hadiseler okumuyor muyuz? Duymuyor muyuz?

O yüzden bu fotoğrafın aslının ne olduğunu anlatacağım. Ama böyle yanlış bilgilerle alakasız fotoğrafları birleştirenlerin hepsini tek tek bulup düzeltemem. Buna ne zamanım var ne de gücüm. Sadece fark ettiklerimi ya da sizlerin şüphelendiklerinizi düzeltebilirim. Aslında beraber düzeltebiliriz.

Bu fotoğraf için ne demişler: “Türkiye Cumhuriyeti’nin İlanı- Gelveri Rum Rahibe Okulu-29.10.1923”

Göze ve kulağa göze hoş geliyor değil mi? Ama doğrusu bambaşka. Bir defa Rum Rahibe Okulu değil; en başta fotoğraf Gelveri’de çekilmemiş.  Tarih 1923 değil. Olay da Cumhuriyet’in ilanı değil!

Bu fotoğraf 1912 tarihinde çekilmiştir. Aksaray’da, Rüşdiye Mektebi’nin eğitim yılı sonunda öğrencilerin ödül aldığı bir güne aittir. Fotoğrafın üzerinde “Rütbetü’l-ilmi a’ler-rüteb” yazıyor. Hz. Ali’ye ait olduğu kabul edilen bu sözün anlamı “rütbelerin en yücesi ilim rütbesidir” demektir. Yani Müslümanların okullarında, kütüphanelerinde kısacası ilimle alakalı mekanların girişlerinde, duvarlarında yer alan bir sözdür. Altta ise “Aksaray Kazası Mekâtib-i Rüşdî ve Mekâtib-i İbtidaiyesi Tevzi-i Mükâfat Resmi” yazmaktadır. Yani okullar tatile girmeden önce idarecilerin öğrencilere ücretsiz kitap bazen de başka hediyeler verdiği merasime “tevzi-i mükâfat” deniliyordu. Bu günlerde aileler de davet edilirdi.

Kısacası “Türkiye Cumhuriyeti’nin İlanı- Gelveri Rum Rahibe Okulu-29.10.1923” diye paylaşılan bu fotoğrafın aslı Aksaray Rüştiyesi’ne aittir. Umarım bundan sonra başta sosyal medyada veya başka yerlerde her şeyi paylaşmak ve bunlara inanmak yerine akıl süzgecinden geçirdikten sonra hareket edilir.