Vergi Hukuku

Vergi; devletin kamu hizmetlerini icra etmek için kişi ve kurumlardan, kişi ve kurumların iradesi dikkate alınmaksızın, yasaya dayanılarak, cebren ve karşılıksız olarak ilgililerin ekonomik güçleri gözetilerek alınan ekonomik değeri ifade eder. Konusunu vergi oluşturan bilumum iş, işlem ve uyuşmazlığa ilişkin kurallar ve ilkeler ise vergi hukukunun inceleme alanına girer. Vergi hukuku, maddi vergi hukuku ve şekli vergi hukuku olmak üzere iki başlıkta incelenir.

Maddi vergi hukuku, vergi borcuna ilişkin hak ve ödevlerin doğması, son bulması ve bunların tabi olduğu hukuki ilkeleri düzenler. Şekli vergi hukuku ise şekle dair ödevlerin incelendiği, düzenleme altına alındığı alt daldır. Şekli vergi hukuku, hükümleri itibariyle maddi vergi hukukuna kıyasla daha genel kapsamlıdır. Vergi hukukunun asli kaynağı ise 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’dur.

Vergi hukuku; vergi ödevinin vasfına, vergi borcunun doğmasına ve son bulmasına dair maddi ve şekli hukuk kurallarını ihtiva eden, inceleyen ve düzenleyen hukuk dalıdır. Özel – kamu hukuku tasnifinde kamu hukuku içinde yer alır; zira, devletin egemenliğinden doğan otoritesi kullanılarak vergilendirme işlemi icra edilir. Anayasa hukuku, idare hukuku, ceza hukuku, muhakeme hukuku ve devletler genel hukuku gibi kamu hukuku içinde yer alan hukuk dallarıyla yakından ilişkilidir.

Vergi hukukunu genel vergi hukuku ve özel vergi hukuku olmak üzere iki başlıkta incelemek yerinde olacaktır. Genel vergi hukuku; vergi hukukunun tamamına dair ve bilumum vergilerde uygulanacak temel kurallar ve ilkeler, vergilendirmeden doğan uyuşmazlıklar, vergi borcu ve vergi ilişkisinin vasfı, vergi borcunun doğması ve son bulması hususları incelenir. Özel vergi hukukunda ise konularına göre tek tek vergiler incelenir ve bunları hüküm altına alan yasalar tanzim edilir.